Əliyeva Səma

Mən, Sə­ma Əli­ye­va, mü­ha­ri­bə­yə 2 də­fə şa­hid­lik et­miş uşaq­lar­dan bi­ri­yəm. Da­ha ön­cə­lər so­si­al şə­bə­kə­lər­də, te­le­vi­zor­da er­mə­ni va­da­liz­mi­ni gör­dük­cə bu cəl­lad­la­ra qar­şı nif­rə­tim get-ge­də ar­tır­dı. La­kin bu ha­di­sə­lə­rə nə can­lı şa­hid­lik et­miş­dim, nə də ya­şa­mış­dım. 2016 və 2020-ci il­lər­də isə bu van­dal­la­rın tö­rət­di­yi ha­di­sə­lə­rin can­lı şa­hi­di ol­dum və si­zin­lə də ya­şa­dıq­la­rı­mı bö­lüş­mək is­tə­yi­rəm.

2020-ci il sent­yabr ayı­nın 27-si sə­hər sa­at 06:08 idi. Oyan­dı­ğım 20 də­qi­qə olar­dı ki, ağır top səs­lə­ri eşit­mə­yə baş­la­dım. Səs­lər get­dik­cə ar­tır­dı. Ha­mı ki­mi mən də təş­vi­şə düş­müş­düm. Va­li­deyn­lə­rim bi­zi tez bir za­man­da ma­şı­na oturt­du­lar və ya­şa­dı­ğı­mız Ağ­dam ra­yo­nun Mah­rız­lı kən­din­dən uzaq­laş­ma­ğa ça­lış­dıq. Çün­ki hər an top mər­mi­si­nin qur­ba­nı ola bi­lər­dik. Yol­da sa­ya bil­mə­di­yim qə­dər ma­şın var idi. Ma­şı­nı ol­ma­yan­lar isə yo­la çı­xıb pi­ya­da qaç­ma­ğa ça­lı­şır­dı­lar. Elə hə­min an­da Xo­ca­lı fa­ciə­sin­də ya­şa­nan­lar gö­zü­mün önün­də film ki­mi can­lan­dı. Ailəm­lə cəb­hə xət­ti­nə ya­xın yer­lə­şən kən­di­miz­dən uzaq­laş­dıq. Bu vaxt cə­sur əs­gər­lə­ri­mi­zin dö­yüş mey­da­nı­na get­dik­lə­ri­ni gör­düm. On­lar ya­nı­mız­dan ke­çən­də dəs­tək ol­maq üçün on­la­ra əl edir­dik. Qəh­rə­man­la­rı­mız­da­kı ruh yük­sək­li­yi­ni gör­dük­cə qor­xu his­sim aza­lır­dı. Göz­lə­rin­dən san­ki: “Biz ge­di­rik, əli­boş ge­ri dön­mə­yə­cə­yik, bi­zə gü­və­nin!” söz­lə­ri­ni oxu­yur­dum. Əl­bət­tə, bu müd­dət ər­zin­də on­lar­la hər­bi tib­bi yar­dım ma­şın­la­rı­nın sü­rət­lə keç­di­yi­nə də şa­hid ol­duq… Al­la­ha sa­də­cə ya­şa­ma­la­rı üçün dua edir­dik. 4 gü­nün so­nun­da ar­tıq bü­tün cəb­hə­bo­yu əra­zi­lər atə­şə tu­tul­du­ğun­dan ailəm bi­zi Ba­kı­ya gön­dər­di. Ya­şa­dı­ğım ye­rə bir da­ha qa­yıt­ma­maq his­si mə­ni çox qor­xu­dur­du, la­kin qəh­rə­man or­du­mu­zu xa­tır­la­dıq­ca ürək­lə­nir­dim.

İlk də­fə Pre­zi­den­ti­miz Fü­zu­li­nin azad olun­du­ğu­nu xal­qa bə­yan edən­də se­vin­cim­dən qış­qır­mış­dım. Mü­ha­ri­bə­nin son gü­nü­nə qə­dər həm qor­xu, həm se­vinc, həm də tə­laş hiss­lə­ri ke­çir­dim. Ailəm cəb­hə xət­ti­ni tərk et­mə­miş­di. Mən­fur er­mə­ni­lə­rin hət­ta cəb­hə xət­tin­dən uzaq yer­lə­rə (Bər­də, Gən­cə, Min­gə­çe­vir) ra­ket at­dıq­la­rı­nı eşi­dən­də mə­ni dəh­şət bü­rü­dü. San­ki içi­mə bir hiss dol­muş­dur ki, düş­mə­nin mən­fur əməl­lə­ri biz­dən də yan keç­mə­yə­cək.

Okt­yabr ayı­nın 17-dən 18-ə ke­çən ge­cə evi­miz er­mə­ni van­dal­la­rı­nın atə­şi­nə tuş gəl­di. Xə­bə­ri eşi­dən­də ürə­yim sü­rət­lə çır­pın­ma­ğa baş­la­dı. Çün­ki 14 il­dir ya­şa­dı­ğım, uşaq­lı­ğı­mın keç­di­yi ev, nif­rə­ti­min əsas hə­də­fi olan er­mə­ni van­dal­la­rı tə­rə­fin­dən atə­şə mə­ruz qal­mış­dı. O ev­lə bə­ra­bər bü­tün xa­ti­rə­lə­rim yox ol­du. Kör­pə­li­yim, uşaq­lı­ğım it­di. Olan­lar an­caq yad­da­şım­da qa­lan­lar ol­du. Qo­yub gəl­di­yim evin mə­nim üçün əziz olan xa­ti­rə­lə­ri­min yu­va sal­dı­ğı yer­lər da­ğıl­dı. Ya­ta­ğım əbə­di yu­xu­ya get­di. İn­di­yə ki­mi olan­la­rı­mı itir­dim. Mü­ha­ri­bə tək­cə ev­lə­ri da­ğıt­mır ki, xa­ti­rə­lə­ri də məhv edir. Döv­lə­ti­mi­zin yar­dı­mı ilə evi­miz ye­ni­dən bər­pa olun­du və mad­di yar­dım gös­tə­ril­di. Am­ma o ev hə­min ev ol­ma­dı. Yad­da­şım hər za­man o evi­mi­zi ax­ta­ra­cam. Mə­nə doğ­ma olan evi­mi­zi.

8 No­yabr sə­hər tez­dən te­le­vi­zor­da Pre­zi­dent Cə­nab İl­ham Əli­yev, Ulu Ön­də­ri­miz Hey­dər Əli­ye­vin mə­za­rı­nı zi­ya­rət et­dik­dən son­ra öz çı­xı­şın­da Şu­şa­nın azad olun­du­ğu­nu bə­yan et­di. 2 gün son­ra isə ge­cə üç­tə­rəf­li mü­qa­vi­lə im­za­lan­dı. Hər şey so­na çat­dı, ey­ni za­man­da da hər şey ye­ni­dən baş­la­dı.

Əl­bət­tə, mən də psi­xo­lo­ji sar­sın­tı­lar ya­şa­dım. San­ki hər şe­yin ye­ni­dən tək­rar­la­na­caq his­si mə­ni tək bu­rax­mır­dı. 27 Sent­yabr sə­hə­ri­nin qor­xu­su hə­lə də mə­nim­lə­dir. La­kin hal-ha­zır­da X si­nif şa­gir­di­yəm və bu qor­xu­nun ar­tıq ke­çib get­di­yi­ni an­la­yı­ram. Ya­şıd­la­rı­ma töv­si­yə edər­dim ki, qorx­ma­sın­lar. Çün­ki qa­lib or­du­muz da­im bi­zi qo­ru­yur. Al­lah da on­la­rı qo­ru­sun. Və de­mək is­tər­dim ki, er­mə­ni­lə­rin tək­cə 44 gün­lük mü­ha­ri­bə­də tö­rət­dik­lə­ri vəh­şi­lik­lə­ri de­yil, il­lər əv­vəl tö­rət­dik­lə­ri əməl­lə­ri də unut­ma­sın­lar və dün­ya ic­ti­ma­iy­yə­ti­nə çat­dır­sın­lar. Ali Baş Ko­man­dan İl­ham Əli­yev 44 gün­lük mü­ha­ri­bə müd­də­tin­də bü­tün çı­xış­la­rın­da er­mə­ni­lə­rin tö­rət­dik­lə­ri soy­qı­rım­la­rı ön pla­na çə­kir­di. Bu əməl­lə­rə dün­ya­nın göz yu­ma­ma­sı­nı de­yir­di. Pre­zi­den­ti­mi­zin sə­yi nə­ti­cə­sin­də dün­ya­nın gö­zü açıl­dı. Biz də gə­lə­cək­də sa­vad­lı kadr­lar ola­raq öl­kə­mi­zi dün­ya­da la­yi­qin­cə təm­sil et­mə­li­yik. Bu­na gö­rə də dərs­lə­ri­mi­zə cid­di ya­naş­ma­lı, ta­ri­xi­mi­zi öy­rən­mə­li­yik.

Mən, Və­tən mü­ha­ri­bə­si­nin ba­la­ca şa­hid­lə­rin­dən bi­ri, Sə­ma Əli­ye­va ola­raq xa­hiş edi­rəm ki, şa­hid­lik et­di­yim bu dəh­şə­tə iz­lə­yi­ci ki­mi qal­ma­ya­sı­nız.

Əliyeva Səma
Ağdam rayonu Rahib Məmmədov adına Mahrızlı kənd tam orta məktəbi –
X sinif