Hüseynzadə Canan

27 sent­yabr 2020-ci il mə­nim üçün unu­dul­maz ta­rix ol­du. Biz evi­miz­də idik. Sə­hə­rə ya­xın güc­lü səs­lər eşit­dik. Müha­ri­bə ərə­fə­sin­də say­sız-he­sab­sız qor­xu­la­rım ol­du. Həm ya­xın­la­rı­mın qor­xu­su, həm cəb­hə­də dö­yüşən əs­gər­lə­ri­miz və çox­lu baş­qa qor­xu­lar. Bil­mir­dim ki, içim­də­ki hə­yə­can­lı su­al­la­rın han­sı­na ca­vab ve­rim. Hə­min ərə­fə­də səs­lər ar­tıq çox ya­xın­dan eşidi­lir­di. İn­san həm qor­xub uzaq­la­şmaq is­tə­yir, həm də evi­ni qo­yub ge­də bil­mir. Am­ma uzaq­la­şmağa məc­bur idik. Van­dal er­mə­ni­lər da­yan­ma­dan do­ğma şəhə­ri­mi­zi, evi­mi­zi, mək­tə­bi­mi­zi, bir söz­lə hər tə­rə­fi güllə-bo­ran edir­di­lər. Əli­miz­dən isə heç nə gəl­mir­di, bi­zə dua et­mək qa­lır­dı. İna­nın ki, hə­min vaxt in­san hər şeyi unu­dur. Özün­lə gö­türə­cək­lə­ri­ni be­lə unu­dur­san. Biz maşını­mız­la ya­xın qo­hu­mu­muz­gi­lə get­dik. Tək­cə xa­lam bi­zim­lə gəl­mə­di. Çünki o hə­kim idi, və­zi­fə bor­cu­nu ye­ri­nə ye­ti­rir­di. Et­di də. Nə qə­dər ya­ra­lı əs­gər­lə­ri­mi­zə kö­mək­lik et­di. Həm bir hə­kim, həm də bir in­san ki­mi. Ya­xın­la­rı­mız­dan isə bir ne­çə nə­fə­rin evi da­ğıl­mış­dı. On­la­ra əlim­dən sa­də­cə təs­kin­lik ver­mək gə­lir­di.

Evi­miz dağın­tı­la­ra mə­ruz qal­dı. Bu xə­bə­ri eşit­mək çox üzücü idi. De­mək olar ki, yox və­ziy­yə­tin­də idi. Hə­yə­ti­mi­zə düşən mər­mi­lər yaşayı­ş ye­ri­mi­zi çox pis və­ziy­yə­tə sal­mı­şdı. Bun­lar elə bir hiss­lər idi ki, onu hər han­sı­sa bir dəf­tə­rə, ki­ta­ba sı­ğdır­maq qey­ri mümkün idi. Bu­nu an­caq yaşayan­lar bi­lər. Mən heç kə­sə bu acı hiss­lə­ri yaşama­ğ­ı ar­zu et­mi­rəm. Nə­nəm baş ve­rən bu ha­di­sə­lər­dən qorx­mu­şdu. Çünki o, əv­vəl­ki müha­ri­bə­yə öz göz­lə­ri ilə şahid­lik et­miş­di. Əl­bət­tə, bun­la­rı yaşayan hər kəs, o cümlə­dən mən də ağır psi­xo­lo­ji trav­ma ya­şa­dım. Göz­lə­ri­mın önündə do­ğma şəhə­rim alt-üst ol­mu­şdu. Mən va­li­deyn­lə­ri­min dəs­tə­yi, kö­mə­yi nə­ti­cə­sin­də psi­xo­lo­ji du­ru­mu­mu yax­şı­laş­dır­dım. Mü­ha­ri­bə­nin ağ­rı­la­rı­nı, ya­şa­dıq­la­rı­mı in­di ya­vaş-ya­vaş unut­ma­ğa ça­lı­şı­ram. O an­la­rı unut­maq çox çə­tin­dir. Heç vaxt gör­mə­di­yi­ni ya­şa­yan uşaq sar­sı­dı­cı zər­bə­dən gec ayı­lır. Bu ağ­rı­nı is­tə­mə­rəm kim­sə ya­şa­sın.

Bu ağır günlə­ri gö­rən qəh­rə­man Tər­tər şəhə­ri­nin sa­ki­ni ki­mi bütün dünya­da­kı yaşıd­la­rı­ma onu de­yə bi­lə­rəm ki, on­lar müha­ri­bə za­ma­nı öz­lə­ri­ni itir­mə­sin­lər. Ça­lı­şsın­lar ki, so­yuq­qan­lı dav­ran­sın­lar. Mən er­mə­ni van­da­liz­mi­ni dünya ic­ti­ma­iy­yə­ti­nə XX əs­rin ən bö­yük fa­ciə­si olan Xo­ca­lı fa­ciə­si haq­qın­da da­nış­maq­la, Qaf­qa­zın Hi­ro­şi­ma­sı ad­la­nan Ağdam­dan can­lı re­por­taj­lar təq­dim et­mək­lə, Fü­zu­li və Cəb­ra­yı­lın alt-üst ol­mu­ş ev­lə­ri­ni vi­deo-çarx­la təq­dim et­mək­lə, Qaf­qa­zın

Kon­ser­va­to­ri­ya­sı sa­yı­lan Şuşada­kı ta­ri­xi bi­na­la­rın dağıdıl­ma­sı, mə­şhur Azər­bay­can zi­ya­lı­la­rı­nın hey­kə­lə­ri­nin güllə-ba­ran ol­du­ğ­u­nun şək­li­ni çək­mək­lə, bun­la­rı dünya­nın nüfuz­lu mu­zey­lə­rin­də sər­gi­lə­mək­lə çat­dı­rar­dım. Er­mə­ni­lə­rin ne­cə pis qon­ş­u, tə­ca­vüzkar mil­lət ol­du­ğ­u­nu gös­tə­rər­dim.

Al­lah bütün şə­hid­lə­ri­mi­zə rəh­mət elə­sin.

Hüseynzadə Canan
Tərtər şəhər Şikar Şikarov adına
5 nömrəli tam orta məktəbi – XI sinif