Məmmədova Qaratel

“Mü­ha­ri­bə!” Bu söz ne­cə dəh­şət­li səs­lə­nir­sə, hə­min şə­ra­it­də ya­şa­maq da o qə­dər dəh­şət­li­dir. 27 sent­yabr 2020-ci il sə­hər sa­at 7 ra­də­lə­rin­də er­mə­ni qəsb­kar­la­rı tə­rə­fin­dən atəş­kəs re­ji­mi­nin po­zul­ma­sı nə­ti­cə­sin­də mü­ha­ri­bə baş­la­dı. Hə­min sa­at­lar­da biz­ ailə­lik­cə­ ev­də öz işi­miz­lə məş­ğul idik. Cəb­hə böl­gə­si­nə ya­xın ya­şa­dı­ğı­mız üçün tez-tez atəş­kəs po­zu­lur­du. Düş­mən kən­di­mi­zi top atə­şi­nə tu­tur­du. İgid əs­gər­lə­ri­mi­zın ca­vab atə­şi sa­yə­sin­də düş­mən sus­du­ru­lur­du.

Bu də­fə ilk atəş sə­si eşi­dən­də təx­min­ et­dik ki, ye­nə ey­ni hal ola­caq, la­kin vaxt keç­dik­cə atəş səs­lə­ri get­dik­cə şid­dət­lə­nir­di. Va­li­deyn­lər öz uşaq­la­rı­nın təh­lü­kə­siz­li­yi­ni tə­min et­mək üçün on­la­rı ya­şa­dıq­la­rı yer­dən çı­xa­rır­dı­lar. Biz də təh­lü­kə­siz­li­yi­mi­zi tə­min et­mək üçün evi­mi­zi tərk et­mə­yə ha­zır­laş­dıq. Və mən öz əş­ya­la­rı­nı ha­zır­la­yıb ma­şı­na qoy­dum. Son­ra anam­gi­lə kö­mək edib əş­ya­la­rı­mı­zı ma­şı­na yük­lə­dik və biz ya­şa­dı­ğı­mız ye­ri tərk et­dik. Yo­la çı­xan­da çox şey­lər­lə qar­şı­laş­dıq. Ki­mi­si yo­lun qı­ra­ğın­da ma­şın­da otur­muş, ki­mi­si də pi­ya­da ge­dir­di. Bi­zim təh­lü­kə­siz­li­yi­mi­zi tə­min et­mək məq­sə­di ilə döv­lə­ti­miz bi­zi cəb­hə xət­tin­dən uzaq­da yer­lə­şən ya­şa­yış mən­tə­qə­lə­rin­də yer­ləş­di­rir­di. Və biz Bər­də ra­yo­nun Əy­ri­cə kən­din­də məs­kun­laş­dıq.

Mü­ha­ri­bə döv­rün­də biz ora­da qal­dıq. Er­mə­ni­lər da­yan­ma­dan ya­şa­yış yer­lə­ri­mi­zi atə­şə tu­tur­du­lar, or­du­muz isə on­la­rın ca­va­bı­nı la­yi­qin­cə ve­rir­di. Hər də­fə atəş­kəs re­ji­mi elan edil­dik­də mə­nim atam və anam evi­mi­zə gə­lib ba­xır­dı­lar. Bir gün atam­gil evi­miz­də olan­da er­mə­ni­lər ye­ni­dən atəş aç­ma­ğa baş­la­dı­lar. Hə­min an atam­gil evi­mi­zi tərk et­di­lər. Mü­ha­ri­bə döv­rün­də öz ya­şa­dı­ğı ye­ri tərk edən­lə­rə qon­şu­muz de­di ki, qaç­maq­la bir şey ola­sı de­yil, al­nı­mı­za nə ya­zı­lıb­sa, o da ola­caq. Bir gün er­mə­ni si­lah­lı qüv­və­lə­ri­nin at­dı­ğı top­dan bi­ri hə­min qon­şu­mu­zun evi­nə düş­dü və qon­şu­muz şə­hid ol­du. Biz hər il evi­ni tərk et­mə­yən qon­şu­mu­zu anı­rıq və onun­la fəxr edi­rik. Hə­min gün gü­nor­ta ra­də­lə­rin­də ata­ma zəng gəl­di ki, evin ya­nı­na top dü­şüb, am­ma evə çox zə­rər dəy­mə­yib. Mən bu xə­bə­ri eşi­dən­də qorx­dum. Çün­ki bi­zim evi­mi­zə düş­məz­dən əv­vəl atam və anam ora­da idi­lər. Bir an dü­şün­düm ki, atam və anam ora­da olan za­man düş­sə idi, hər şey ola bi­lər­di. Döv­lə­ti­miz qaç­qın düş­müş in­san­la­ra yar­dım­lar gös­tə­rir­di.

Mən mü­ha­ri­bə za­ma­nı çox qorx­dum. Qor­xur­dum ki, XX əs­rin 90-cı il­lə­rin­də ol­du­ğu ki­mi ye­nə er­mə­ni­lər ya­şa­dı­ğı­mız yer­lə­ri iş­ğal edər. Am­ma bu də­fə or­du­muz on­la­ra im­kan ver­mə­di. Əs­gər­lə­ri­miz iş­ğal al­tın­da olan tor­paq­la­rı­mı­zı er­mə­ni qəsb­kar­la­rın­dan azad et­di­lər. Mə­nim ailəm keç­miş­də bu ha­di­sə­lə­ri ya­şa­dıq­la­rı üçün qorx­mur­du­lar.

Anam­la otu­rub da­nı­şan­da hə­mi­şə keç­miş­dən da­nı­şır­dı və son­da da de­yir­di ki, Al­lah o gün­lə­ri heç ki­mə ya­şat­ma­sın. Ar­tıq mən də bu ha­di­sə­lə­ri ya­şa­dı­ğım üçün de­yi­rəm ki, gə­lə­cək nə­sil­lə­rin heç bi­ri bu ha­di­sə­lə­ri ya­şa­ma­sın­lar. Hə­mi­şə mə­nim mü­əl­li­mim bi­zə de­yir­di ki, uşaq­lar, er­mə­ni­lər­dən bi­zə heç vaxt dost, qar­daş ola bil­məz, on­lar­dan uzaq du­run. Bö­yü­dük­cə an­la­yı­ram ki, sülh, əmin-aman­lıq is­tə­yir­sən­sə, müt­ləq güc­lü ol­ma­lı­san. Çün­ki müa­sir dövr­də əda­lət gü­cün ya­nın­da­dır!

Məmmədova Qaratel
Ağdam rayonu 91 nömrəli
tam orta məktəbi – X sinif