Quliyeva Ləman

Mən, Qu­li­ye­va Lə­man Rə­fa­il qı­zı. Bər­də şə­hər N. Nə­ri­ma­nov adı­na 3 nömrəli tam or­ta mək­tə­bin Xl b sin­fin­də oxu­­yu­ram. Mü­ha­ri­bə­dən bəhs edən ki­no­la­ra ba­xan­da, ki­tab­lar oxu­yan­da də­rin sar­sın­tı ke­çi­rir­dim. Bu haqq­sız­lı­ğa dö­zə, o mə­sum kör­pə­lə­rə, qo­ca­la­ra ne­cə qıy­dıq­la­rı­nı heç cür ba­şa dü­şə bil­mir­dim. Bu vəh­şi­li­yin son həd­di idi. Nə qə­dər aciz, qəd­dar ola­san ki, şi­rin-şi­rin yat­mış kör­pə­nin ca­nı­na qı­ya­san. Ya­dı­ma düş­dük­cə qə­hər mə­ni bo­ğur. Heç vaxt ağ­lı­ma be­lə gəl­məz­di ki, bir gün o ha­di­sə­lə­rin can­lı şa­hi­di ola­ram.

2020-ci il sent­yab­rın ayı­nın 27-si baş­la­dı hər şey. Tər­tər cəb­hə­ya­nı zo­na ol­du­ğu üçün atış­ma səs­lə­ri çox ay­dın eşi­di­lir­di. Doğ­ru­su hə­yə­can­lan­dım, am­ma bir yan­dan da içim­də bir ra­hat­lıq tap­dım, çün­ki or­du­muz­dan ar­xa­yın idim. On­lar bi­zim evi­miz­də ra­hat ya­şa­ma­ğı­mız üçün sən­gər­də düş­mən­lə üz-üzə idi­lər. Tor­paq­la­rı­mı­zı azad et­dik­cə, or­du­muz da­ha da irə­li ge­də­rək mən­fur düş­mə­nı öz cən­gi­nə alır­dı. Aciz düş­mən də ar­tıq məğ­lub ol­duq­la­rı­nı an­la­ma­ğa baş­la­mış­dı. Və bi­zim ca­nı­mı­zı yan­dır­maq üçün dinc əha­li­ni öz­lə­ri­nə hə­dəf se­çir­di­lər. Hət­ta qa­da­ğan olun­muş ra­ket­lər­dən olan “İs­gən­dər” və “Smerç”dən çə­kin­mə­dən is­ti­fa­də edir­di­lər.

İlk ön­cə Gən­cə ter­ro­ru­nu tö­rət­di­lər. Uşaq­lar ana­sız-ata­sız, ana­lar oğul­lar­sız qal­dı. Axı, nə idi on­la­rın gü­­na­­hı­­?! Düş­mən də gə­rək mərd ola. Yer­li əha­li­nin hə­lak ol­ma­sı­na bax­ma­ya­raq mən­fur düş­mən bi­zim əz­mi­mi­zi sın­dı­ra bil­mə­di, ba­car­ma­dı. Da­ha son­ra düş­mən Bər­də te­ro­ru­nu tö­rət­di. Bü­tün dün­ya er­mə­ni van­da­liz­mi­nin bir da­ha şa­hi­di ol­du. Okt­yab­rın 27-si Bər­də ra­yo­nu­nun Qa­ra­yu­sif­li kən­di­nə ra­ket at­dı­lar. 8 yaş­lı bir qı­zın hə­ya­tı­nı son qoy­du­lar. Bir gün o qız­cı­ğa­zın ahı tu­ta­caq on­la­rı. Mən­fur düş­mən bu­nun­la da ki­fa­yət­lən­mə­di. 28 okt­yabr sa­at 13 ra­də­lə­ri idi. Ev­də otur­muş­dum, dərs oxu­yur­dum. Qəf­lə­tən part­la­yış sə­si eşit­dim. Çox qorx­dum, tə­lə­sik çö­lə çıx­dım. Bir ne­çə yer­dən qa­tı tüs­tü qal­xır­dı. Ra­yo­nun mər­kə­zi­nə ra­ket at­mış­dı­lar. Mən də or­da ya­şa­dı­ğım üçün part­la­yış baş ve­rən yer­lər ay­dın gö­rü­nür­dü.

Dö­yüş böl­gə­sin­dən uzaq­da yer­lə­şən Bər­də­yə atı­lan ra­ket mər­mi­lə­ri nə­ti­cə­sin­də 27 nə­fər hə­ya­tı­nı itir­di, 15 nə­fər qa­dın, 8 nə­fər uşaq ol­maq­la, ümu­mi­lik­də, 70 nə­fər xə­sa­rət al­dı. Bu ağ­rı­la­rı ya­şa­maq ol­mur. Kör­pə­lə­rin ölü­mü­nü gör­dük­cə düş­mə­nə nif­rə­tin, qə­zə­bin ar­tır. Hər şe­yin so­nu ol­du­ğu­nu dü­şü­nür­sən. Bu yaş­da bun­la­rı ya­şa­maq, bu qə­dər qəd­dar­lıq­la rast­laş­maq ada­ma əzab ve­rir. Ağ­rı üs­tü­nə ağ­rı gə­lir.

Ada­mı bir az ra­hat­la­yan or­du­mu­zun ard-ar­da qə­lə­bə qa­zan­ma­sı, dö­yüş mey­da­nın­da düş­mə­nin ca­va­bı­nı ver­mə­si olur. Çün­ki is­tər ön, is­tər­sə də ar­xa cəb­hə­də olan hər kə­sin qəl­bi və­tən eşq ilə alov­lan­dır­dı. Aciz düş­mə­nin hə­də­fi Azər­bay­can döv­lə­ti­ni sü­qu­ta uğ­rat­ma­sı idi. Mə­nim myor rüt­bə­li əmim də Mu­rov uğ­run­da mü­ba­ri­zə­də öz əs­gər­lə­ri ilə bir­lik­də ya­ra­lan­dı. Müa­li­cə al­dı­ğı dövr­də də mü­ha­ri­bə­nin ge­di­şi­ni ya­xı­nın­dan iz­lə­yir­di. Ya­ra­lan­ma­sı­na bax­ma­ya­raq, ön cəb­hə­də düş­mən­dən qi­sas al­ma­ğa can atır­dı. Bu haqq sa­va­şın­da biz tək de­yil­dik. Əl­bət­tə, Tür­ki­yə, Pa­kis­tan, İs­ra­il də bi­zim tə­rəf­dar­la­rı­mız idi­lər.

Nə­ha­yət, no­yab­rın 9-dan 10-na ke­çən ge­cə cə­nab Pre­zi­den­ti­miz qə­lə­bə se­vin­ci­ni bi­zə çat­dır­dı. Öl­kə­nin bü­tün şə­hər və ra­yon­la­rın­da qə­lə­bə se­vin­ci ya­şa­nır­dı. İl­lər­dir xə­ya­lı­mız­da can­lan­dır­dı­ğı­miz “Qa­ra­bağ”ı gör­mək bi­zə nə­sib ola­caq. Bu çox qü­rur­ve­ri­ci hiss idi. Bu gün isə Qa­ra­ba­ğın abad­laş­dı­rıl­ma­sı iş­lə­ri hə­ya­ta ke­çi­ri­lir. Axır ki, Ulu Ön­də­ri­mi­zin ru­hu şad ol­du. Çün­ki Ali Baş Ko­man­da­nı­mız ata və­siy­yə­ti­ni ye­ri­nə ye­tir­miş­di. Biz gənc nəs­lin bor­cu isə, və­tə­nə sa­diq, la­yiq­li öv­lad ol­maq, ca­nı­mız və qa­nı­mız ba­ha­sı­na bu doğ­ma yur­du qo­ru­maq­dır.

Mən fəxr edi­rəm ki, Azər­bay­can­lı­yam!

Quliyeva Ləman
Bərdə şəhər Nəriman Nərimanov adına 3 nömrəli tam orta məktəbi – XI sinif