Sadıqova Lalə

2020-ci ilin II Qa­ra­bağ mü­ha­ri­bə­si ye­ni ta­rix yaz­dı. Mən bir şa­gird və Azər­bay­can və­tən­da­şı ki­mi bu ye­ni, möh­tə­şəm ta­ri­xin şa­hid­lə­rin­dən bi­ri ol­dum. Qa­lib bir öl­kə­nin ye­ni­yet­mə­si ol­maq nə qə­dər qü­rur­ve­ri­ci ol­sa da, bu mü­ha­ri­bə­nin ağ­rı­lı, dəh­şət­li tə­rəf­lə­ri­ni də gör­mə­mək müm­kün de­yil. Əs­lin­də, mü­ha­ri­bə­nin dəh­şət­lə­ri haq­qın­da ha­mı mə­lu­mat­lı­dır. Mü­ha­ri­bə qan­dı, it­ki­di, da­ğın­tı­dı, ölüm­dü. İn­sa­na ağ­rı ya­şa­dan nə var­sa, mü­ha­ri­bə­də var. Mü­ha­ri­bə­nin vur­du­ğu ya­ra uzun çə­kir, çə­tin sa­ğa­lır. Ölüm və da­ğın­tı­nın ağ­rı­sı də­ri­nə iş­lə­yir.

Mü­ha­ri­bə tək bir döv­lə­tə de­yil, bö­yük­dən ki­çi­yə ki­mi bü­tün və­tən­da­şı­na, öl­kə­nin iq­ti­sa­diy­ya­tı­na zə­rər vu­rur. Mü­ha­ri­bə qa­li­biy­yət­lə nə­ti­cən­lən­sə be­lə. 2020-ci il II Qa­ra­bağ mü­ha­ri­bə­si­nə nə­zər sal­saq, gö­rə­rik ki, mü­ha­ri­bə­dən qa­lib bir döv­lət ki­mi çıx­saq da, nə qə­dər bö­yük zər­bə­lə­rin ol­du­ğu­nu gör­dük. Bir hal­da ki, bi­zim əbə­di və əzə­li düş­mə­ni­miz er­mə­ni­dir, həd­din­dən ar­tıq da­ğın­tı­la­rın, it­ki­lə­rin ol­ma­sı qa­çıl­maz idi. Hə­min gün­lər­də tək­cə ön cəb­hə de­yil, ar­xa cəb­hə­nin də nə ki­mi xə­sa­rət­lər al­dı­ğı­nın şa­hi­di­yik. Gü­nah­sız kör­pə­lə­rin qət­li, hər iki va­li­dey­ni­ni itir­miş öv­lad­la­rın göz yaş­la­rı, hət­ta bir ailə­nin məhv ol­ma­sı­nı da gör­dük. Yad­da­şa ömür­lük ya­zı­lan bu ha­di­sə­lər, ara­dan za­man keç­sə də, san­ki ada­mı hər gün iz­lə­yir. Unu­da bil­mir­sən. Unut­ma­ğa qoy­mur.

Mü­ha­ri­bə böl­gə­sin­dən uzaq şə­hər və kənd­lə­ri­mi­zin düş­mən tə­rə­fin­dən bom­ba­lan­ma­sı, da­ğın­tı­la­ra mə­ruz qal­ma­sı, aram­sız gə­lən şə­hid xə­bər­lə­ri mü­ha­ri­bə­nin ən acı tə­rəf­lə­ri­ni bi­zə gös­tər­di. Çox tə­əs­süf ki, bun­la­rın şa­hi­di olan biz-gənc nə­sil hə­lə də bu acı hə­qi­qət­lər­lə üz-üzə­yik. Əl­bət­tə ki, biz 44 gün­lük mü­ha­ri­bə­də və­tən tor­paq­la­rı­mı­zı düş­mən iş­ğa­lın­dan azad et­dik. Bu qə­lə­bə ne­çə-ne­çə igid oğul­la­rın qa­nı, ca­nı ba­ha­sı­na ba­şa gəl­di. Bu Və­tən uğ­run­da ne­çə şə­hid­lər qur­ban ver­dik. Ana­la­rı­mı­zın, ata­la­rı­mı­zın, ba­cı­la­rı­mı­zın, qız-gə­lin­lə­ri­mi­zin və kör­pə­lə­ri­mi­zin göz­lə­rin­də nis­ki­ni, kə­də­ri gör­dük. Bu da mü­ha­ri­bə­nin acı hə­qi­qət­lə­ri­dir. Biz 30 il­də sə­bir edib sülh yo­lu­nu göz­lə­dik. Tə­əs­süf ki, dün­ya bu­na göz yum­du. Ar­tıq xal­qın səb­ri daş­dı, baş­da Ali Baş Ko­man­da­nı­mız ol­maq­la xalq aya­ğa qalx­dı. “Ye­tər, bu zü­lüm, ye­tər, bu haq­sız­lıq!” – de­di. Son­da haqq öz ye­ri­ni tap­dı. Düş­mə­nin mən­fur əməl­lə­ri­ni bu mü­ha­ri­bə­də ye­ni­dən gör­müş ol­duq. Qa­li­biy­yət bi­zim ol­sa da, mən bun­la­rın şa­hi­di olan bir Gən­cə sa­ki­ni ki­mi heç bir döv­lə­tə mü­ha­ri­bə ar­zu­la­mı­ram. Çün­ki mü­ha­ri­bə bir öl­kə­nin və bir xal­qın fa­ciə­si­nə sə­bəb olur. Nə­ti­cə­də məhv olan yal­nız şə­hər­lər, can­lı­lar de­yil, ey­ni za­man­da min­lər­lə in­sa­nın ümid­lə­ri, ar­zu və is­tək­lə­ri­dir.

Sadıqova Lalə
Gəncə şəhəri İsrafil Məmmədov adına 27 nömrəli məktəb-liseyi – XI sinif